چرا «پا بازی» در جوجهها رخ میدهد؟
وقتی جوجه برای اولین روزهای زندگیاش نمیتواند پایش را درست روی زمین بگذارد، ممکن است دچار مشکلی به نام Splay leg (یا «پا بازی / پاهای باز») باشد.
در این عارضه، پاها به جای اینکه مستقیم و زیر بدن باشند، به طرفین باز میشوند و جوجه نمیتواند بهراحتی بایستد یا راه برود.
عوامل ایجاد«پا بازی» در جوجهها
چند عامل اصلی هستند که ممکن است باعث پا بازی شوند:
- کف نامناسب و لغزنده: اگر کف بستر جوجه صاف یا لغزنده باشد (مثلاً روزنامه، پلاستیک یا مقوا)، جوجه نمیتواند پایش را محکم روی آن بگذارد.
- شرایط نامناسب هچ یا جوجهکشی: نوسان در دما یا رطوبت در زمان جوجهکشی یا هچ میتواند رشد عضلات و استخوانهای پای جوجه را مختل کند.
- کمبود ویتامین / مواد مغذی: کمبود مواد معدنی یا ویتامینها (مثل منگنز، B – ویتامینها و …) در مادر یا در دان جوجه ممکن است باعث ضعف اسکلت یا تاندون شود.
- جراحت یا فشار هنگام تولد یا بعد از آن: آسیب به پا یا فشار زیاد (مثلاً وقتی جوجهها روی هم بیفتند) میتواند عارضه ایجاد کند.
لطفا جهت ویزیت آنلاین پرندگان توسط دکتر حمید حاجی از طریق واتساپ به شماره ۰۹۳۸۲۹۴۴۸۶۸ پیام بدهید. هزینه ویزیت ۲۴۰ هزارتومان است.
چرا باید سریع به آن رسیدگی کرد؟
اگر «پا بازی» درمان نشود، ممکن است بدشکلی پا دائمی باشد.
یعنی جوجه نمیتواند درست راه برود، غذا یا آب بخورد، ضعیف بماند یا حتی احتمال مرگ افزایش یابد.
همچنین، در گله ممکن است جوجه ضعیفتر توسط جوجه های دیگر آسیب ببیند.
چطور تشخیص دهیم؟ علائم پا بازی چیست؟
- پاها به سمت پهلو باز میشوند، نه زیر بدن — وقتی جوجه میخواهد بایستد یا راه برود.
- جوجه قادر نیست بهراحتی بایستد یا تعادل ندارد.
- ممکن است بعد از چند روز که باقی جوجهها راه افتادند، این جوجه هنوز ناتوان باشد — این یعنی مشکل ساختاری نه خستگی یا تأخیر.
راهکارهای پیشگیری و درمان
- از بستر لغزنده (روزنامه، پلاستیک، مقوا) خودداری کنید — از کاه، تراشه چوب مناسب استفاده کنید تا پای جوجه هنگام ایستادن لیز نخورد.
- شرایط هچ و جوجهکشی را دقیق کنترل کنید: دما و رطوبت استاندارد و پایداری داشته باشند.
- مطمئن شوید که تغذیه مادر و سپس جوجه کامل و دارای ویتامینها و املاح ضروری است.
درمان زودهنگام
اگر بلافاصله پس از تولد یا در روزهای اول جوجه، پا بازی مشاهده شد:
- جوجه را جدا کرده و روی بستر مناسب قرار دهید.
- استفاده از آتل مخصوص نرم بین دو پا برای نگه داشتن پاها در وضعیت طبیعی — بهخصوص در ۲۴–۴۸ ساعت ابتدایی — معمولا مؤثر است.
- کفّ بستر را بعد از چند روز به تراشه چوب یا کاه تغییر دهید تا پاها موقع راه رفتن لیز نخورد.
بهتر است با دامپزشک مشورت کنید.
نتیجهگیری
مشکل «پا بازی / پاهای باز (Splay leg)» در جوجهها — اگر سریع تشخیص داده شود — جزئی و قابل اصلاح است.
با فراهم کردن بستر مناسب، تغذیه کافی، و استفاده از آتل یا بانداژ صحیح، میتوان جوجه را نجات داد و از ضایعه دائمی جلوگیری کرد.
برای تهیه آتل مخصوص، اینجا کلیک کنید.
جهت خرید آتل نرم پابازی جوجه، اینجا کلیک کنید
دکتر حمید حاجی
دامپزشک