پرسش و پاسخ در مورد خفاش ها

 

آیا خفاش ها می توانند در انسان بیماری ایجاد کنند ؟

خفاش ها ممکن است حامل باکتری ها و ویروس ها و قارچ هایی باشند که می توانند برای انسان مضر باشند .

بیش از ۲۰۰ ویروس با خفاش‌ها مرتبط بوده‌اند و تقریباً همه آنها ویروس‌های RNA هستند که احتمالاً به دلیل توانایی زیاد آنها در سازگاری با شرایط متغیر محیطی از طریق تنوع ژنتیکی بالاتر است.

بر خلاف بسیاری از پستانداران کوچک دیگر، خفاش ها بیش از ۳۰ سال عمر می کنند. عمر طولانی آنها این امکان را برای خفاش ها ایجاد میکند که به یک مخزن عالی برای پاتوژن ها و عوامل بیماریزا تبدیل شوند و فرصت های زیادی برای انتقال آنها به گونه های دیگر می دهد. علاوه بر این، برخی از گونه‌های خفاش‌ها مهاجرت می‌کنند – فواصل بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر – به آنها اجازه می‌دهد بیماری‌ها را در مناطق بزرگ گسترش دهند و به میکروارگانیسم‌های جدیدی آلوده شوند.

سایر ویژگی های زندگی خفاش ها آنها را میزبان خوبی برای عوامل عفونی می کند، این واقعیت است که چندین گونه خفاش در زمستان به خواب زمستانی می روند .

اگرچه نقش خواب زمستانی در پویایی عفونت به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است ، به احتمال زیاد این وضعیت می تواند به حفظ عوامل بیماری زا در هوای سرد کمک کند.

بسیاری از عوامل بیماریزای انسانی ، برای حفاش ها خطری ندارند و میتوانند در بدن آنها به مدت طولانی وجود داشته باشند و عامل عفونی را منتقل کنند .

افرادی که آموزش ندیده اند و واکسینه نشده اند نباید هیچ گونه تماسی با خفاش ها داشته باشند..

اگر خفاش زخمی پیدا کردید، سعی نکنید خودتان به حیوان کمک کنید یا به هیچ وجه آن را لمس نکنید.

 

آیا خفاش ها می توانند از طریق حیوانات دیگر انسان را آلوده کنند ؟

خفاش‌ها می‌توانند عوامل عفونی را از طریق میزبان‌های واسط و میانی که در تماس نزدیک با انسان هستند، به انسان منتقل کنند. این میزبان‌های میانی می‌توانند به طرق مختلفی آلوده شوند، از جمله بلع غذای هضم شده توسط خفاش‌ها. خفاش های میوه خوار،

در واقع، به دلیل آیرودینامیک پرواز نمی توانند مقادیر زیادی غذا بخورند، بنابراین، با جویدن میوه ها و تف کردن بقایای آن، مواد مغذی را استخراج می کنند. این غذای نیمه هضم شده که روی زمین ریخته می‌شود، سپس می‌تواند توسط حیوانات دیگر بلعیده شود و یک منبع عفونی بالقوه است.

 

 

اثرات مفید خفاش برای اکوسیستم چیست ؟

خفاش ها، پستانداران راسته Chiroptera(این نام به معنی “دست‌های بال مانند” است)، در سراسر جهان (به استثنای قطب شمال، قطب جنوب و چند جزیره) حضور دارند. خفاش ها تنها پستاندارانی هستند که توانایی پرواز دارند و در بیش از ۱۱۰۰ گونه مختلف وجود دارند. خفاش ها اعضای ضروری اکوسیستم جهانی هستند و انسان ها از حضور آنها از مسیر های گوناگون سود می برند.

آنها در پراکندگی بذر و فعالیت گرده افشانی شرکت دارند: خفاش های گرمسیری – به عنوان مثال – در بازسازی درختان بریده شده و در گرده افشانی گیاهان وحشی مانند موز، آووکادو و خرما حیاتی هستند.

علاوه بر این، شکارچیان اصلی حشرات ، از جمله آفات گیاهی وحشرات مضر انسانی هستند. در نهایت، گوانو آنها که سرشار از نیتروژن است، به عنوان کود بیولوژیکی استفاده می شود.

در ایران نیز انواع خفاش‌ها از جمله خفاش میوه‌خوار ، خفاش دم موشی بزرگ،خفاش نعل اسبی کوهستانی ،خفاش دم موشی کوچک، خفاش بینی برگه‌ای ایرانی،خفاش مقبره‌ای معمولی در نقاط مختلف یافت می‌شوند.

گوانو به فضولات انباشته شده پرندگان دریایی و خفاش ها می گویند.

 

اگر توسط خفاش گاز گرفته شدم ، چه کار کنم ؟

فورا محل گزش را با آب و صابون بشویید و در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه نموده تا واکسن هاری تزریق شود. فرد حیوان گزیده، ۳ تزریق واکسن داخل جلدی(اینترادرمال) در سه نوبت یا چهار تزریق عضلانی در چهار نوبت باید دریافت کند. در صورت نیاز با تشخیص کارشناس مربوطه ممکن است سرم ضد هاری نیز دریافت ‌کند.

نکته مهم در مورد گزش خفاش این است که گاهی به دلیل کوچک و ریز بودن گزش انجام شده ، فرد متوجه گزش نمی شود .اگر در اتاقی که حضور داشتید ، خفاشی مشاهده کردید ، به مراکز درمانی واکسیناسیون هاری مراجعه کنید.حتی اگر گزشی احساس نکردید.

موارد انتقال از طریق تنفسی هاری نیز گزارش شده است .در اینجا(کلیک کنید) لیستی از مراکز واکسیناسیون در استان تهران را مشاهده میکنید.

برای کسب اطلاع از مراکز واکسیناسیون هاری در استان های دیگر ، با بیمارستان ها ، درمانگاه و خانه های بهداشت استان مربوطه تماس بگیرید .

 

 

 

خفاش ها ناقل چه بیماری هایی هستند؟

برخی از عوامل بیماری زا ذکر می گردد. اولین گزارش انتقال یک بیماری ویروسی از خفاش ها به انسان در سال ۱۹۱۱ و مربوط به ویروس هاری متعلق به جنس Lyssavirus بود. Rhabdoviridae شامل شش جنس، از جمله Lyssavirus، مهم ترین ویروس مرتبط با خفاش است. حداقل ۱۴ گونه از جنس Lyssavirus را می توان در خفاش ها شناسایی کرد که میزبان اجدادی این ویروس ها محسوب می شوند. لیسا ویروس‌ها را می‌توان در سرتاسر جهان یافت.

لیسا ویروس، می‌تواند از طریق بزاق خفاش‌های آلوده در تماس با غشاهای مخاطی یا پوست زخمی یا از طریق نیش یا خراش خفاش به انسان سرایت کند.

دو مرحله ساده برای جلوگیری از بیماری هاری  وجود دارد:

از دست زدن به خفاش ها خودداری کنید مگر اینکه در برخورد با آنها آموزش دیده باشید، از تجهیزات شخصی مناسب استفاده کرده باشید و علیه هاری واکسینه شده باشید. بیشتر گزش ها و خراش های خفاش زمانی اتفاق می افتد که مردم سعی می کنند به خفاش های بیمار یا آسیب دیده کمک کنند زیرا کنترل آنها دشوار است، آنها آشفته می شوند و دندان ها و چنگال های تیز دارند.

اگر توسط خفاش گاز گرفته یا خراشیده شدید، زخم را به طور کامل بشویید، ضد عفونی کننده استفاده کنید و برای محافظت از شما در برابر هاری به درمانگاه های مربوطه مراجعه کنید تا واکسن هاری تزریق گردد.

ویروس هندرا(Hendra virus )می تواند از طریق تماس نزدیک با مایعات بدن اسب های آلوده به انسان منتقل شود. میزبان طبیعی ویروس هندرا خفاش است. اسب ها ممکن است با خوردن غذاهایی که اخیراً توسط ادرار ، بزاق خفاش آلوده شده اند، آلوده شوند. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه ویروس می تواند مستقیماً از خفاش به انسان یا از طریق مدفوع خفاش به انسان سرایت کند وجود ندارد. انتقال از انسان به انسان مشاهده نشده است.  آزمایش مراقبین خفاش‌ها که تماس مکرر با خفاش دارند، هیچ مدرکی دال بر قرار گرفتن در معرض ویروس نشان نداده است.

ویروس Nipah (NiV) برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ در مالزی گزارش شد و باعث شیوع بیماری تنفسی و آنسفالیت در خوک ها شد. انتقال ویروس Nipah از خوک به انسان – همراه با آنسفالیت شدید تب – گزارش شده است .انتقال ویروس از انسان به انسان نیز گزارش شده است.در دو شیوع دیگر در بنگلادش و هند، یک میزبان حیوان واسط شناسایی نشد که نشان دهنده انتقال از خفاش به انسان و انسان به انسان است.

Ebolavirus و Marburgvirus دو جنس از خانواده Filoviridae هستند که مسئول بیماری های تب خونریزی دهنده شدید و اغلب کشنده در انسان و سایر پستانداران هستند.

هیستوپلاسموز یک عفونت ریه بسیار نادر است. خفاش ها، سگ ها، گربه ها، گاوها، اسب ها، موش ها و سایر حیوانات می توانند آلوده باشند و می توانند ارگانیسم را در مدفوع خود دفع کنند.

افرادی که برای کار یا تفریح ​​با خفاش ها یا غارهایی که در آنها خفاش وجود دارد ، تماس دارند، باید از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار ناشی از فضولات خفاش ها ،اجتناب کنند.این افراد باید از تجهیزات حفاظتی مانند ماسک صورت، دستکش و روپوش استفاده کنند.

لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی است که از طریق ادرار حیوانات آلوده منتقل می شود. در موارد بسیار نادر، لپتوسپیروز می تواند برای انسان کشنده باشد. اگرچه جوندگان و گاو ناقلان اصلی این بیماری هستند، خفاش ها نیز ممکن است آلوده شوند.

لپتوسپیروز بیشتر در افرادی رخ می دهد که در حین کار در معرض باکتری قرار می گیرند، برای مثال کشاورزان، دامپزشکان و کارگران کشتارگاه ها و شرکت های بسته بندی گوشت. موثرترین راه برای جلوگیری از ابتلا به لپتوسپیروز از خفاش ها، جلوگیری از تماس ادرار خفاش با پوست زخمی یا چشم، بینی یا دهان شماست.

سالمونلا و سایر باکتری هایی که باعث گاستروانتریت(عفونت معده و روده) می شوند ممکن است در مدفوع حیوانات یافت شوند. این عفونت همچنین ممکن است از تماس فیزیکی نزدیک با حیواناتی مانند سگ، طیور و گاو ایجاد شود. فرض بر این است که برخی از خفاش ها نیز ممکن است حامل این باکتری باشند.

بارتونلوزیس یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و دام در سطح جهان است.Bartonella sp. یک باکتری گرم منفی است که از طریق نیش ناقلان بندپایان خون خوار منتقل می شود. چندین گونه در حیوانات اهلی و وحشی، از جمله خفاش ها شناسایی شده است.

 

فضولات خفاش با فضولات موش چه تفاوتی دارد ؟آیا فضولات خفاش برای انسان خطرناک است ؟

گاهی اوقات مدفوع خفاش با مدفوع موش اشتباه گرفته می شود، اما بر خلاف مدفوع موش، آنها هیچ رطوبتی ندارند و بنابراین به راحتی خرد می شوند (و وقتی خرد می شوند کمی درخشان به نظر می رسند).

 

خطرات سلامتی ناشی از واکنش های آلرژیک، استنشاق گرد و غبار (به عنوان مثال در صورت تمیز کردن مقادیر بسیار زیاد مدفوع) و عفونت دستگاه گوارش وجود دارد. همه این خطرات را می توان با رعایت اقدامات احتیاطی ساده (مانند پوشیدن ماسک هنگام پاک کردن فضولات خفاش ها) و رعایت استانداردهای اولیه بهداشت اجتناب کرد.

 

 

ادرار خفاش بر سطوح چه اثری میگذارد ؟

 ادرار خفاش حاوی غلظت بالایی از اسید اوریک است که می تواند منجر به خوردگی فلزات شود. ادرار خفاش همچنین باعث لکه دار شدن پارچه های رنگ روشن و سنگ هایی مانند مرمر و رخام گچی( آلاباستر) می شود.

 

رفرنس

لطفا جهت ویزیت آنلاین پرندگان توسط دکتر حمید حاجی از طریق واتساپ به شماره ۰۹۳۸۲۹۴۴۸۶۸ پیام بدهید. هزینه ویزیت ۲۲۰ هزارتومان و تا ۳ روز امکان گفت و گوی متنی با دامپزشک وجود دارد. در موارد اورژانسی نیاز به مراجعه حضوری به کلینیک یا بیمارستان های دامپزشکی است.

گردآوری توسط وبسایت دکتر کاسکو ، استفاده از نوشته ها، بدون ذکر منبع و لینک به سایت دکتر کاسکو مجاز نمی باشد.